هدف از حفظ قرآن کریم

رسول اکرم (ص) فرمود:

انّما الأعمالُ بالنّیاتِ و لکّلِ امرءٍ ما نوی فلابدَّ للْعَبد مِنْ خالصِ النیّةِ فی کلِّ حرکةٍ و سکونٍ.

کارها به نیّتها است و هر کس به مقدار قصدش بهره مند می شود لذا بر بنده است که در هر حرکت و سکونی نیّت را خالص کند. 

 و نیز فرمود: 

مَنْ کانتْ نیّتُه الدنیا فرَّق اللهُ عَلیهِ اَمْره و حعَل الفَقْر بیْن عَیْنیه و لَمْ یأتهِ منَ الّدنیا إلاّ ما کتَب لَه و مَنْ کانتْ نیّتُه و الاخرة جمَع الله شَمْله و جعَل غِناه فی قَلْبِه واتتهُ الّدنیا و هی راغِمة. 

هر کس هدفش دنیا و رسیدن به مال و مقام باشد خداوند کارش را به ثمر نمی رساند و او را فقیر می کند و از دنیا چیزی اضافه تر از آنچه برایش مقرر شده به او نمی رسد. و کسی که نیتش آخرت باشد، خداوند کارش را به ثمر می رساند و او را بی نیاز می کند و خداوند دنیا را در حالی که پیش چشم او بهایی ندارد نیز به او می رهد.  

 محقق طوسی در تعریف نیت می فرماید: 

النیّةُ هیَ القصد إلی الفعلِ و هیَ الواسِطةُ بینَ العِلْم و العمَلِ اذا مالَم یُعْلم الشیء لم یکُنْ قَصده و مالَمْ یَقْصْده لَمْ یَصدْر عَنه. 

نیت عبارت است از قصد انجام کاری و نیت واسطه بین علم و عمل است زیرا اگر آگاهی از چیزی نباشد قصد آن ممکن نیست و زمانی که قصد نباشد کاری انجام نمی شود.  بعضی دیگر نیز گفته اند:   

انّه انبعاثُ القَلبِ نحوَ الّاعةِ غَیْرَ ملحوظٍ فیه شیءٌ سِوی وَجه اللهِ سبحانَه. 

نیت صادقه عبارت است از برانگیخته شدن قلب به سوی خداوند بدون توجه کردن به چیزی دیگر جز پروردگار متعال.

پس نیت رکن اصلی برای عمل انسان است یا بهتر است بگوییم نیت به مثابه جان و عمل به منزله تن است و ارزش و اعتبار عمل هر فرد در گرو نیت و هدف اوست. حفظ قرآن کریم نیز ممکن است با هر هدفی صورت بگیرد. بعضی ممکن است هدفشان این باشد که در پرتو قرآن زندگی بهتری از لحاظ مادّی و یا شهرتی پیدا کنند و یا به وسیله حفظ و یا قرائت قرآن نزد دیگران محبوب شوند و یا در خود احساس غرور و منیّت کنند، این را باید دانست که قرآن این اهداف را نمی پسندد. بهترین نیت آن است که انسان قرآن را کتاب معشوق بداند و شایسته است حافظ نور الهی نیت و هدفی همسنگ با نور برای خود در نظر بگیرد و نیتش را صادق و خالص نماید و با این انگیزه به حفظ و تلاوت قرآن بپردازد که به دنبال آن به مفاهیم قرآن عمل نماید تا بتواند از قرآن حظّ واقعی را ببرد.

 اگر انسان در مفاهیم قرآن دقت نکند و به ظاهر بسنده کند از نور قرآن در ذهن و قلب او جاری نخواهد شد. به عبارت دیگر یک قاری یا حافظ اگر بعد از مدتها قرائت و حفظ قرآن ئر وجودش تغییراتی بوجود نیامد بداند که قرآن اثر کامل و جامع در او نگذاشته است. البته قرآن آنقدر جذابیّت دارد که ظاهر آن در انسان تاثیر بگذارد اما باید توجه داشت که این تاثیر اولین مرحله قرائت و حفظ است زیرا خداوند می فرماید: 

اِنَّما الْمُؤمِنُونَ الَّذینَ اِذا ذُکِرَ اللهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهم و اِذا تُلِیَتْ عَلیهِم آیاتُه زادتهم ایماناً و علی ربِّهِم یَتوکّلَون.   

بدرستی که مومنان افرادی هستند که هرگاه ذکر خدا شود قلبهای آنها جلا پیدا می کند و هرگاه تلاوت قرآن بر آنها شود ایمان آنها زیادتر می شود و بر پروردگارشان توکل می کنند. 

پس از اهداف تلاوت، زیادی ایمان است. حال اگر قاری و حافظ قرآن، قرآن بخواند ولی این اثر در او پیدا نشود باید در نیت خود تجدید نظر کند.