فصل دوم: لذت و الم قواى چهارگانه
*آدمى دارای چهار قوه است که حکم سرهنگان دارند: نظریه عقلیه،وهمیه خیالیه، سبعیه غضبیه، و بهیمیه شهویه.
* هر یک از اینها لذت و دردی دارد. و لذت هر یک در چیزى است که مقتضاى طبیعت آن است که به جهت آن خلق شده، و ناراحتی آن در خلاف آن است.
*مقتضاى عقل و سبب ایجاد آن، معرفتحقایق اشیاء است، لذت آن درعلم و معرفت، و درد آن در جهل و حیرت است.
* مقتضاى غضب، چون قهر است و انتقام، لذتش در غلبه و تسلط است، و المش درمغلوبیت.
* شهوت، چون مخلوق است از براى تحصیل غذا و سایر آنچه قوام بدن به آناست، لذتش در رسیدن به آنها، و المش در حرمان و ممنوعیت از آنها است.و همچنیناست در وهمیه.
*بالاترین لذتها، لذت عقلیه است و سایر لذات در جنب آنها قدر و مقدارى ندارد.
* ابتداى امر آدمى میل او به سایر لذات است.
* هر چند جنبه حیوانیت قوت مىگیرداین لذات نیز قوىتر مىگردد.
* چندان که ضعف در قوه حیوانیتحاصل گردد اینلذات نیز ضعیفتر مىگردند.
*چون لذت عقلانی تنها برای نفوس مطهره از رذایل و دارای فضایل است در ابتدای امر زندگی برای آدم میسر نیست.
*بعد از آنکه آدمى به مرتبه درک لذات عقلیه رسید، هر چند قوه عقلیه زیادمىشود و تسلط عقل بر سایر قوا زیاد مىگردد، لذات آن هم بیشتر مىشود، و همه روزهدر قوت و شدت است، و نقص و زوالى از براى آن نیست.
حکمت 2شناخت ضد ارزش ها (اخلاقى)
وَ قَالَ [علیه السلام] أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ .
و درود خدا بر او، فرمود : آن که جان را با طمع ورزى بپوشاند خود را پُست کرده ، و آن که راز سختى هاى خود را آشکار سازد خود را خوار کرده ، و آن که زبان را بر خود حاکم کند خود را بى ارزش کرده است.
عَنِ الصادقِ (ع): لایُعذب اللّّّه قلبأ وَ عی القرآنَ .
حضرت صادق(ع) فرمود: خداوند قلبی را که با قرآن آشنایی دارد عذاب نمی کند.
قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمین و کلام رب العالمین است که مشتمل بر تمامی حقایق و معارف الهی است. رسول اکرم (ص) که این ودیعه الهی بر قلب حضرتش القا گردیده، از آن به عنوان ثقل اکبر تعبیر فرموده و بر تمسک به آن در کنار ثقل کبیر(اهل بیت عصمت) که از هر چیز اکبر است مگر از ثقل اکبر که اکبر مطلق است تاکید فرموده است.
ادامه مطلب ...