وقت فضیلت نماز صبح از اول طلوع صبح صادق است تا پیدا شدن سرخی طرف مشرق (حمره مشرقیه) و در غیر این وقت تا قبل از طلوع آفتاب اگر نماز صبح خوانده شود، در وقت اِجزا می باشد، ولی مستحب است انسان نماز صبح را طوری بخواند که هوا هنوز خوب روشن نشده باشد.
عروة الوثقى، اوقات الصلاة الیومیه، مسأله 10.
وقت فضیلت نماز ظهر از اول ظهر (زوال) است تا وقتی که سایه شاخص به اندازه خودش شود - البته بعد از شروع به زیاد شدن - و اما آخر وقت فضیلت نماز عصر این است که سایه شاخص دو برابر خودش شود و اما در ابتدای وقت فضیلت نماز عصر، مشهور علما فرموده اند که از ابتدای شروع سایه قسمت دوّم شاخص. ولی حضرت امام می فرمایند اظهر این است که ابتدای وقت فضیلت نماز عصر از وقتی است که سایه شاخص به - خود برسد ولکن بعید نیست که از بعد از تمام شدن نماز ظهر باشد.
عروة الوثقى، اوقات الصلاة الیومیه، تحریر الوسیله، ج1، ص138.
وقت فضیلت نماز مغرب، از اول مغرب است تا بر طرف شدن سرخی طرف مغرب، که به آن حُمره مغربیه و یا شفق هم می گویند و اما وقت فضیلت نماز عشا از بعد از بر طرف شدن آن سرخی است تا - از شب.
عروة الوثقى، اوقات الصلاة الیومیه.
یادآوری این نکته بایسته است که مراد از جدا خوانی رعایت وقت فضیلت و تأخیر نماز عصر و عشا تا رسیدن وقت فضیلت هر یک از این دو نماز است، و تنها فاصله انداختن، تحقق بخش غرض از مسأله جداخوانی نیست. پس چنانچه کسی پس از خواندن نماز ظهر یا مغرب پی کاری برود اما پیش از آنکه وقت فضیلت نماز عصر یا عشا برسد به آن نماز بپردازد، رعایت استحباب جداخوانی را نکرده و او همانند کسی است که دو نماز را با هم بخواند. همچنین، چنانچه کسی نماز نخست از این نمازهای دوگانه را تا اواخر وقت فضیلت آن تأخیر بیندازد و پس از خواندن آن در پایان وقت فضیلت، نماز دوم را ـ با این فرض که وقت فضیلت آن بلافاصله پس از پایان وقت فضیلت نماز نخست آغاز میشود ـ بخواند، هرچند هر دو را با هم خوانده است، اما حکم کسی را دارد که جداخوانی را رعایت کرده باشد.
اکنون ببینیم وقت فضیلت هر یک از نمازهای پنجگانه شبانه روزی چه زمان است؟
پیشاپیش
یادآور میشوم که آنچه گفته میشود بنابر نظر مشهور میان فقهاست و معنای آن، این
نیست که هیچ فقیهی نظر دیگری ندارد. در ضمن، وقت نافلههای هر یک از نمازهای پنجگانه
و وقت نافلهی شب را نیز بازگو خواهیم کرد
.
وقت فضیلت نماز صبح از طلوع فجر صادق است تا آنگاه که سرخی سمت مشرق که پیشدرآمد طلوع خورشید است، نمایان گردد. این سرخی که پیدا شد، وقت فضیلت نماز صبح پایان یافته است، گرچه آن را تا پیش از طلوع خورشید میتوان خواند.
درازای وقت فضیلت نماز صبح در نوروز هر سال در قم 30 دقیقه است. در روزهای پس از آن در فصل بهار، روزی 6 ، 7 ثانیه بر آن افزوده میشود تا برسد به روز اول تیرماه که در آن روز طول مدت آن 40 دقیقه است. در روزهای دیگر تیرماه و دو ماه دیگر تابستان روزی 6 ، 7 ثانیه از آن کاسته میشود تا برسد به اول ماه مهر که در آن روز نیز طول مدّت وقت فضیلت نماز صبح 30 دقیقه است. در باقی روزها و ماههای نیمهی دوم سال، در ازای وقت فضیلت این نماز همین 30 دقیقه است با یک دقیقه کاهش یا افزایش.
وقت نافلهی صبح که پیش از نماز صبح خوانده میشود، عیناً همان وقت فضیلت نماز صبح است. بنابراین، کسی که نماز صبح را پس از انقضای وقت فضیلت آن میخواند، نمیتواند نافله صبح بخواند، بله میتواند پس از خواندن نماز صبح نافلهی صبح را به نیّت قض بخواند.
وقت فضلیت نماز ظهر، از هنگامی که خورشید از میانهی آسمان به سمت مغرب سرازیر میشود آغاز میگردد و تا زمانی که سایهی نو پیدا شدهی شاخص پس از نابودی کامل در هنگام ظهر یا رسیدن آن به کمترین مقدار، به اندازهی بلندی شاخص برسد.
درازای وقت فضیلت نماز ظهر در روزهای سال، میان 37 : 2 تا 47 : 3 پس از ظهر شرعی در نوسان است و اندازهی آن به این شرح است:
یکم فروردین = 27 : 3 یکم اردیبهشت = 42 : 3 یکم خرداد = 46 : 3
یکم تیر = 47 : 3 یکم مرداد = 46 : 3 یکم شهریور = 39 : 3
یکم مهر = 27 : 3 یکم آبان = 07 : 3 یکم آذر = 47 : 2
یکم دی = 37 : 2 یکم بهمن = 46 : 2 یکم اسفند = 52 : 2
وقت نافلهی ظهر که 8 رکعت است و پس از ظهر شدن و پیش از نماز ظهر خوانده میشود، از سر ظهر است تا آنگاه که سایهی نو پیدا شدهی شاخص به اندازهی دو هفتم بلندی شاخص برسد.
درازای وقت نافلهی ظهر بر حسب ساعت و دقیقه در روزهای سال، میان 36 : 1 تا 59 : 1 پس از ظهر شرعی در نوسان است. روزهایی که وقت فضیلت نماز ظهر طولانیتر است فرصت بیشتری برای خواندن نافلهی ظهر وجود دارد و روزهایی که وقت فضیلت نماز ظهر کوتاهتر است فرصت خواندن نافلهی ظهر نیز کمتر است.
وقت فضیلت نماز عصر از لحظهای که سایهی نو پیدا شدهی شاخص پس از ظهر شرعی به اندازهی بلندی خود آن برسد ـ که لحظهی پایانی وقت فضیلت نماز ظهر است ـ آغاز میشود و تا آنگاه که این سایه به اندازهی دو برابر بلندای شاخص برسد، ادامه دارد.
در ازای وقت فضیلت نماز عصر در روزهای سال، میان 39 دقیقه تا 16 : 1 در نوسان است و اندازهی آن به شرح زیر است:
یکم فروردین = 53 : 00 یکم اردیبهشت = 2 0 : 1 یکم خرداد = 11 : 1
یکم تیر = 16 : 1 یکم مرداد = 11: 1 یکم شهریور = 2 0: 1
یکم مهر = 53 : 00 یکم آبان = 46 : 00 یکم آذر = 41 : 00
یکم دی = 39 : 00 یکم بهمن = 41: 00 یکم اسفند = 46 : 00
یکی از مراجع عظام معاصر، پس از آنکه دربارهی وقت فضیلت نمازهای ظهر و عصر طبق نظر خود فتوا داده است میفرماید: همهی آنچه گفته شد مربوط به غیر از روزهای خیلی گرم است. در چنین روزهایی، دور نیست که وقت فضیلت نمازهای ظهر و عصر تا پس از رسیدن سایهی نو پیدا شدهی شاخص به اندازهی یک برابر بلندای شاخص [برای نماز ظهر] و دو برابر آن [برای نماز عصر] ادامه یابد که در این صورت میتوان آن دو نماز را [با فاصله گرفتن از گرمای شدید سر ظهر و تأخیر انداختن نماز با این دیدگاه که وقت فضیلت آنها هنوز باقی است] پی در پی و بدون فاصله خواند.
وقت نافلهی عصر که همانند نافلهی ظهر 8 رکعت است و پیش از نماز عصر خوانده میشود پس از به جای آوردن نماز ظهر آغاز میشود و تا آنگاه که سایهی نو پیدا شدهی شاخص پس از ظهر شرعی، به اندازهی چهار هفتم آن شود ادامه دارد.بلندای وقت نافلهی عصر را بر حسب ساعت و دقیقه نمیتوان مشخص کرد، زیرا ـ همانگونه که گفته شد ـ آغاز وقت آن لحظهای است که نمازگزار از نماز ظهر خود فارغ شود و وقت فضیلت نماز ظهر، تا دو، سه ساعت پس از ظهر شرعی به شرحیکهگفته شد ادامه دارد.
همه دیدهایم که پس از غروب خورشید سرخیای در سمت شرق آسمان پدید میآید و کم کم به سمت مغرب حرکت میکند و در ناحیهی مغرب مدتی میماند و سپس ناپدید میگردد. سرخی یاد شده، در حرکت از مشرق به مغرب همینکه از وسط آسمان عبور کرد، غروب شرعی حاصل میشود. و این لحظه، لحظهای است که نمازگزار میتواند نماز مغرب را آغاز کند و روزهدار میتواند افطار نماید.
وقت فضیلت نماز مغرب از غروب شرعی آغاز میشود و تا آنگاه که سرخی پدیدار گشتهی در ناحیهی مغرب باقی است ادامه دارد.
درازای وقت فضیلت نماز مغرب در شبهای سال میان 44 دقیقه تا 52 دقیقه در نوسان است و شرح آن چنین است:
یکم فروردین = 44 : 00 یکم اردیبهشت = 47 : 00 یکم خرداد = 52 : 00
یکم تیر = 56 : 00 یکم مرداد = 52 : 00 یکم شهریور = 47 : 00
یکم مهر = 44 : 00 یکم آبان = 44 : 00 یکم آذر = 46 : 00
یکم دی = 48 : 00 یکم بهمن = 46 : 00 یکم اسفند = 44 : 00
یکی از مراجع عظام تقلید، پس از این که وقت فضیلت نماز مغرب را همین گونه که ما اینجا بیان کردیم دانسته است، میفرماید: این برای غیر مسافر است، امّا مسافر؛ وقت فضیلت نماز مغرب برای او، تا یک چهارم شب ادمه مییابد.
وقت نافلهی مغرب که 4 رکعت است و پس از نماز مغرب خوانده میشود، تا وقتی است که سرخی سمت مغرب آسمان، باقی باشد یعنی تا پایان وقت فضیلت نماز مغرب.
گفتنی است که میان نمازهای مغرب و عشا، جدای از 4 رکعت نافلهی مغرب، خواندن دو رکعت نماز غفیله نیز مستحب است و وقت آن همان وقت نافلهی مغرب است.
نماز غفیله کیفیت ویژهای دارد که در رسالههای عملیه و جاهای دیگر، شرح داده شده است.
وقت فضیلت نماز عشا پس از پایان یافتن وقت فضیلت نماز مغرب یعنی از لحظهی ناپدید شدن سرخی سمت مغرب که پس از غروب شرعی پدیدار میگردد آغاز میشود و تا گذشت یک سوّم شب ادامه دارد.
زمانی که در فهرست بالا برای طول مدّت فضیلت نماز مغرب ذکر شد، با دید دیگر، زمان آغاز شدن وقت فضیلت نماز عشاست. زمان پایان آن، که همانا زمان سرآمدن یک سوّم شب است در شبهای اول ماههای سال به شرح زیر است:
یکم فروردین = 00 : 22 یکم اردیبهشت = 01 : 22 یکم خرداد = 06 : 22
یکم تیر = 13 : 22 یکم مرداد = 16 : 22 یکم شهریور = 05 : 22
یکم مهر = 46 : 20 یکم آبان = 27 : 20 یکم آذر = 20 : 20
یکم دی = 28 : 20 یکم بهمن = 45 : 20 یکم اسفند = 57 : 20
نافلهی عشا که به آن وتیره نیز میگویند دو رکعت است که نشسته خوانده میشود و یک رکعت ایستاده به حساب میآید و آن را باید پس از نماز عشا خواند. وقت نماز وتیره از وقتی که نماز عشای نماگزار پایان یافت آغاز میشود و تا نیمه شب ادامه دارد.
سلام عزیز ممنونم
شما با این اسم لینک شدید
انصارالائمه
آیا ایمان می آورید؟جهاد اکبر و جهاد اصغر لازم و ملزوم یکدیگرند.